# Neurotechnologie: Jak nasze myśli zaczynają sterować światem

Marzenia science fiction stają się rzeczywistością

Pamiętacie sceny z filmów, gdzie bohater sterował maszynami samą siłą woli? Jeszcze 20 lat temu to było fantastyka. Dziś niepełnosprawny mężczyzna może pisać wiadomości, a naukowcy potrafią odtworzyć obrazy, które widzi człowiek, tylko analizując jego fale mózgowe. Brzmi jak magia, ale to już codzienność w laboratoriach neurotechnologicznych.

Jak działa ta magia? Sekrety interfejsów mózg-komputer

Kluczem są elektrody – albo przyklejone do głowy (tak jak w EEG), albo… wszczepione prosto do mózgu. Neuralink testuje chipy wielkości monety, które instaluje się przez mały otwór w czaszce. Natomiast firma Synchron poszła na spryt – ich implant wprowadza się przez żyłę szyjną, zupełnie bez otwierania czaszki. Najciekawsze? Te systemy uczą się razem z nami – im więcej ich używamy, tym lepiej rozumieją nasze myśli.

Nowe życie dla osób z paraliżem

W zeszłym roku w szpitalu w Warszawie przeprowadzono pionierską operację – pacjentce z ALS wszczepiono interfejs mózg-komputer. Dziś może już pisać maile i obsługować smartfona. To jak ponowne nauczenie się mówić – przyznała w wywiadzie. Podobne technologie pomagają osobom po udarach odzyskać sprawność ruchową, choć niestety, w Polsce to wciąż rzadkość ze względu na wysokie koszty.

Nie tylko medycyna: Gdzie jeszcze wykorzystujemy neurotechnologie?

Okazuje się, że potencjał BCI jest znacznie szerszy:
– Kierowcy Formuły 1 testują systemy zapobiegające utracie koncentracji
– Piloty wojskowe uczą się sterować dronami za pomocą myśli
– Firmy technologiczne badają możliwość telepatycznej komunikacji między ludźmi
Najbardziej zadziwiające? Niektóre z tych rozwiązań są już dostępne dla każdego – np. opaski do medytacji Muse albo zestawy do treningu samokontroli NeuroOn.

Mroczna strona technologii czytania w myślach

Kto będzie właścicielem moich myśli? – to pytanie coraz częściej zadają etycy. Wyobraźcie sobie świat, gdzie:
* Pracodawca może sprawdzić, czy naprawdę jesteście skupieni
* Reklamodawcy zobaczą waszą podświadomą reakcję na produkt
* Hakerzy będą mogli wykraść wasze wspomnienia
Kilka miesięcy temu w Kalifornii protestowano przeciwko obowiązkowym badaniom neuronowym dla kandydatów do pracy. To nie scenariusz filmowy – to rzeczywisty problem, z którym zaczynamy się mierzyć.

Jak przygotować się na neuroprzyszłość?

Na razie nie musimy się bać inwazyjnych implantów – większość domowych rozwiązań opiera się na nieinwazyjnych czujnikach. Warto jednak:
1. Śledzić rozwój prawa dotyczącego ochrony danych neuronalnych
2. Zachować zdrowy sceptycyzm wobec cudownych produktów neurotechnologicznych
3. Rozmawiać o etycznych granicach tych technologii
4. Opanować podstawową wiedzę o funkcjonowaniu mózgu

Czy na pewno tego chcemy?

Ostatnio podczas pokazu technologicznego w Berlinie zobaczyłem coś niepokojącego – dziecko, które wolało myśleć polecenia do tabletu, zamiast po prostu je wypowiedzieć. Czy to nasza przyszłość – świat, w którym przestaniemy mówić, a nasze myśli będą stale monitorowane? A może przeciwnie – zyskamy nowe, wspaniałe możliwości? Jedno jest pewne – nie unikniemy tej dyskusji. I warto ją zacząć już teraz, zanim ktoś podejmie decyzje za nas.

Neurotechnologie niosą ogromną nadzieję, ale też fundamentalne pytania o to, co czyni nas ludźmi. Może właśnie w poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania odkryjemy coś ważnego o sobie?